Terugblik: Moderne mythen en legenden: de handen van Che Guevara

vrijdag 3 april 2009



Op de zevende avond Onbegane Grond stond het thema Moderne mythen en legenden centraal. Twee bijzondere gasten, Eric Moormann en Peter de Kock, die van gedachten wisselden over dit thema gekoppeld aan delen van de documentaire "De Handen van Che Guevara". Tijdens het gesprek tussen de mythologiekenner, de documentairemaker en het publiek werd de grens tussen de waarheid en de mythe verkend.

De waarheid en de mythe bestaan, volgens Moormann, naast elkaar. In het geval van het verhaal van de verdwenen handen van Che loopt naar zijn idee de verifieerbare werkelijkheid van gebeurtenissen over in een schemergebied waarin feit en fictie niet meer goed van elkaar te onderscheiden zijn. Uiteindelijk gaat dit weer over in een verhaal dat in verschillende opzichten mythisch te noemen is. In het verhaal van de handen van Che zijn volgens de hoogleraar ook duidelijk mythische kenmerken te herkennen, zoals de verdwenen handen die -of ze nu wel of niet gevonden zijn- een relikwie-status lijken te hebben gekregen.

"De waarheid ligt verscholen in de verschillende interpretaties waaruit ze is opgebouwd." (Citaat toegeschreven aan Che Guevara)

Hoewel Peter de Kock vertelde dat hij in eerste instantie probeerde te reconstrueren wat er nu precies gebeurd was nadat de handen van het dode lichaam van Guevara werden gescheiden, liet hij gaandeweg de jaren dat hij bezig was met het project, het idee van het vaststellen van de waarheid los. Hij besefte dat in de verhalen die hij te horen kreeg de 'waarheid' zich in in allerlei gedaantes manifesteerde. Niet de waarheid werd het uitgangspunt van de film, maar de aanschakeling van getuigenissen en interpretaties waarin -zoals het citaat aan het begin van de film - de waarheid verscholen ligt. In die zin erkent hij dat het verhaal als zodanig een mythisch karakter heeft, ook al is hij er persoonlijk van overtuigd dat de handen in het bezit zijn van Fidel Castro.

Tijdens de avond werd langzaam uitgezoomd naar de achtergrond van het grensvlak tussen het verhaal en de mythe. Volgens Eric Moormann kan een mythe worden gezien als verklaringsmodel voor het niet verifieerbare. Bij de mythe gaat het niet meer om de waarheid, maar om de verklaring die mensen die bij "de geschiedenis in kwestie" betrokken zijn geweest aan het 'onverklaarbare' hebben gegeven. In die zin zou "het verhaal van de verdwenen handen goed passen in een 'nieuwe traditie' van moderne mythevorming. De levende mythe van de handen van Che Guevara.

De intrigerende beelden uit de documentaire en het gesprek dat ontstond tussen de gasten en het publiek leverden een spannende avond op waarop nog lang werd nageborreld in de kelder van de prachtige nieuwe lokatie Meneer de Wit.

DVD Bestellen

Wil je een DVD met de bijzondere documentaire "de Handen van Che Guevara" van Peter de Kock bestellen (kosten 20 euro) om hem eens helemaal te kunnen zien? Stuur dan een mailtje naar: anco(apestaartje)dehandenvancheguevara(punt)nl

Was je erbij en wil je laten weten wat je van de avond vond?
Laat dan hieronder een bericht achter.

1 reacties:

Voor meer informatie over Che Guevara: www.hey-che.com

Diego zei
8 april 2009 om 13:48  

Een reactie posten