Onbegane Grond

"Hugo Chavez: held of struikrover, groen of rood?" is de eerste vraag die wordt gesteld aan het publiek. De zaal kleurt gelijkmatig groen en rood; de meningen zijn verdeeld.

De reactie van Max van Lingen, een van de twee gastsprekers en lid van de Internationale Socialisten, reageert eveneens ambivalent. Dat er het laatste decennium sprake is van een verandering in Venezuela die deels socialistisch genoemd kan worden moedigt hij aan: "Het land wend zich af van het neo-liberalisme, dat het land en het continent weinig meer opleverde dan gigantische verschillen tussen arm en rijk, maar de macht is echter niet werkelijk aan het volk. De macht in Venezuela ligt bij Chavez zelf, en dat keur ik af".

Edwin Koopman, journalist en Latijns-Amerika-kenner die het land recent nog bezocht, denkt er grotendeels hetzelfde over: "Wat er nu aan de hand is in Venezuela is geen echt socialisme. Ja, de mensen willen verandering en Chavez brengt hen dat. Maar anders dan in andere landen in Latijns-Amerika waar sociaal-democratieen ontstaan ligt hier veel te veel macht bij een persoon. Hoe dan ook zou hij moeten worden afgerekend op zijn daden en hoewel hij weldegelijk veel doet aan bijvoorbeeld sociale projecten, groeit hij langzaam uit tot een soort dictator die geen tegenspraak lijkt te dulden: vrij pers wordt aan banden gelegd, coorporaties zijn veelal in staatshanden en de oppositie is zo goed als uitgerangeerd ".

We gaan op zoek naar een antwoord op de vraag wat dan wel de waarde is van de bolivariaanse revolutie die Chavez een decennium geleden uitriep. Wat is de betekenis van het "¡Patria, Socialismo o Muerte!" van de oud-militair die het land sindsdien regeert? Het is een complexe vraag waar vele antwoorden op mogelijk zijn.

Naast een diepere duiding van de rol van Chavez, zoeken we naar verklaringen voor de opkomst van sociaal-democratieen in verschillende andere landen in Latijns-Amerika zoals Chili, Argentinie, Bolivia en Brazilie. Want ook daar lijkt definitief te worden afgerekend met de traditie van door de Verenigde Staten gesteunde rechtse regeringen en het door hen opgelegde neo-liberalistische systeem. Volgens Edwin Koopman is overduidelijk gebleken dat dit systeem niet werkt in Latijns-Amerika omdat het de rijke elite rijker maakte en geen oplossing gaf voor de armoede van de meerderheid. De linkse beweging die nu in het continent te zien is vooral een reactie daarop. De meeste mensen in Latijns-Amerika willen verandering en hopen dat er nu eindelijk betere tijden aan breken. Chavez speelt daarbij volgens hem een belangrijke symbolische rol in, maar ook zonder Chavez zou er nu een andere, linkse wind door het continent hebben gewaaid.

Tenslotte vragen we ons af of het nieuwe socialisme of de opkomende sociaal-democratische systemen werkelijk de oplossing kunnen bieden voor de levensgrote sociale en economische problemen waar de landen in Latijns-Amerika voor staan. We discussieren of een man als Chavez of juist ander soort leiders zouden moeten opstaan? Het socialisme heeft toch ook niet alle antwoorden? We worden het nooit helemaal eens...

Wat we wel weten is dat het een zeer interessante avond Onbegane Grond was, dus: "¡Hasta, La Proxima!"

Tot slot nog een tip:
Meer weten over Hugo Chavez en de linkse beweging in Latijns Amerika: kijk de documentaire over dit onderwerp, die zeer de moeite waard is en genoemd werd tijdens de avond: The Revolution Will Not be Televised.